Giellatekno, UiT Norgga árktalaš universitehta, hukse dihtorjorgalanprográmmaid, mat leat vuođđuduvvon min sámegielaid grammatihkalaš analysáhtoriidda. Dasa lassin geavahit guovttegielat sátnegirjjiid, grammatihkkasirdinnjuolggadusaid ja generáhtor mii hukse ulbmilgiela sániid. Giellatekno ovttasbargá Apertiumain, mas lea dihtorjorgalanvuođđu mas lea rabas gáldokoda. Váldde áinnas minguin oktavuođa:giellatekno@uit.no

Jorgalanvuogádaga birra

Giellatekno lea jámma ovddideamen sámi-dáro jorgalanvuogádaga. Dán dásis go lea dál, de sáhttá geavahit vuogádaga ipmirdit davvisámegiela buorebut, muhto dat ii máhte čállit dárogiela meattáhusaid haga. Jus dáru jorgaleapmi sisttisdoallá juoidá maid it lean vuordán, de berrešit leat kritihkalaš. Fuobmá erenoamážit dákkár vejolaš meattáhustiippaid:

Lea váttis oažžut «han» ja «hun» riekta. Garvin dihte moivvi, de prográmma čállá «h_n» dain oktavuođain go ii dieđe goabbá lea riekta. Seamma láhkai lea váttis válljet definihtta ja indefinihtta hámiid riekta, omd. 'skole' ja 'skolen'. Dalle go jorgala goallossániid mat eai gávdno prográmma sátnegirjjis, de vuogádat jorgala sáni osiid ovttaid mielde, ja dalle sáhttá 'várresátnejođiheaddji'-sánis dárogillii boahtit 'fjellordfører' dan sajis go 'varaordfører'. Juohke gielas leat ollu sánit main lea eanet go okta mearkkašupmi, ja prográmma ii álo máhte válljet rivttes mearkkašumi. Geavaheaddji sáhttá ieš dárkkistit diekkár sániid sátnegirjjis, omd. Neahttadigisánit.

Manne Giellatekno ii leat ráhkadeamen jorgalanprográmma mii jorgalivččii dárogielas sámegillii

Dárogiella ja sámegiella leaba hui goabbatlágan gielat, ja jorgaluvvon teavstta kvalitehta ii leat lahkage nu buorre ahte sáhtášii geavahit dan almmolaš jorgalussan. Seammás mii ballat ahte muhtimat geavahivčče jorgalanprográmma dasa. Čuozašii maiddái eanet lohkat heajos dihtorjorgaluvvon teavsttaid unnitlogugillii go eanetlogugillii. Jorgalanprográmma ulbmil lea veahkehit daid geat eai ipmirdit sámegiela. Mii sávvat ahte dainna šaddá álkit sámegielagiidda čállit sámegillii go dihtet ahte lohkkit sáhttet geavahit jorgalanprográmma veahkkin.

Dán neahttabáikki fuolaha Giellatekno.